یکی از مراحل حساس و سرنوشتساز دانشآموزان در دوران تحصیل، انتخاب رشته دانشگاه است؛ انتخابی که پر از هیجان و اضطراب است و اگر در آن اشتباهی صورت بگیرد، جبران آن بسیار سخت و گاهی غیرممکن است. در دوره متوسطه یک بار دانشآموزان انتخاب رشته تحصیلی را تجربه میکنند.در واقع این انتخاب یکی از سرنوشت سازترین انتخابهای دانشآموزان است. با این کار آنان در راهی قدم میگذارند که زمینه دانش و توانایی آنان را تعیین میکند.فرصت بعدی برای انتخاب رشته تحصیلی هنگامی است که دانشآموزان برای ورود به دانشگاه ثبتنام میکنند.
آنان پس از شرکت در آزمون سراسری و در صورتی که مجاز به انتخاب رشته شوند، رشته و دانشگاه محل تحصیل خود را بر میگزینند و به این شکل بار دیگر سرنوشت خود را با یک انتخاب رقم میزنند. انتخاب رشته اهمیت فراوانی دارد، زیرا یک انتخاب نادرست سبب افت علمی کشور، تضییع منابع اقتصادی و انسانی، بیتفاوتی و بیانگیزه شدن دانشجو نسبت به مسائل اجتماعی و ایجاد اختلالات روانی در زندگی فردی و اجتماعی میشود. شما برای انتخاب رشته آینده خود در مراکز آموزش عالی فقط ۵ روز مهلت دارید. پس دقت کنید و سرنوشتی طلایی را برای خود رقم بزنید.
آشنایی با چند رشته دانشگاهی
رشته انسانی
آیا وکیلم؟
بیشتر داوطلبان گروه علوم انسانی به عشق وکیل شدن،سراغ رشته حقوق می روند اما فقط تعداد کمی از آنها درباره مراحلی که باید برای رسیدن به درجه وکالت طی کنند، اطلاعات کاملی دارند. توانمندیهایی چون جسارت، قدرت استدلال، خلاقیت ذهنی، فن بیان و حافظه قوی جهت حفظ اصول،بندها و تبصره ها رمز موفقیت در رشته حقوق است.گرفتن مدرک لیسانس حقوق به تنهایی کافی نیست و فرد پس از آن باید در آزمون وکالت شرکت کند. برای شرکت در این آزمونحتما نباید فارغ التحصیل رشته حقوق باشید بلکه کسانی که لیسانس فقه و مبانی حقوق اسلامی یا معادل آن را از دروس حوزوی و دانشگاهی با تائید مرجع صالح کسب کرده باشند نیز میتوانند در این آزمون شرکت کنند.
رشته حقوق ۱۳۵ واحد درسی دارد که شامل حقوق اساسی یا سیاسی (پرداختن به ساختار حکومت و روابط دولت با شهروندان)، حقوق جزایای کیفری (بررسی حمایت های دولت از حقوق افراد و ارزشهای جامعه)، حقوق بین الملل (مجموعه قوانین پذیرفته شده ای که رابطه دولت ها با یکدیگر،رابطه دولتها با سازمانهای بین المللی و رابطه سازمانهای بین المللی با یکدیگر را مشخص میکند)، حقوق تجارت(تعین روابط بازرگانان و اعمال تجارتی) و حقوق مدنی (تنظیم روابط افراد جامعه با یکدیگر صرف نظر از عنوان و موقعیت اجتماعی آنها) است که خود این دروس به علاوه عناوینی همچون حقوق بشر، حقوق محیط زیست، حقوق خانواده، حقوق هوایی و حقوق پزشکی و .....گرایشهای حقوق در مقطع کارشناسی ارشد را تشکیل میدهند.
روانشناسی یا روانپزشکی؟
گاهی شاهد آن هستیم برخی افراد به دلیل عدم آگاهی تمایزی بین دو رشته روانشناسی و روانپزشکی قائل نمیشوند، حال آنکه فقط از طریق رشته تجربی میتوان به رشته روانپزشکی وارد شد، یعنی داوطلب رشته تجربی بعد از پذیرفته شدن در رشته پزشکی و گرفتن مدرک پزشک عمومی با شرکت در آزمون دستیاری،میتواند در گرایش روانپزشکی ادامه تحصیل دهد اما تمام داوطلبان از سه گروه ریاضی، تجربی و انسانی میتوانند وارد رشته روانشناسی شوند.در این مقاله قصد داریم شما داوطلبان رشته انسانی آشنا کنیم. این رشته در گروه انسانی شامل سه زیرگروه است که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
روانشناسی بالینی: شاخهای از روانشناسی است که به درک، پیشبینی و درمان نابههنجاری، ناتوانی و آشفتگیهای شناختی، هیجانی، زیستشناختی، روانشناختی، اجتماعی و رفتاری کمک میکند و امروزه به آن ((علوم بهزیستی)) هم میگویند، چون این حوزه از روانشناسی به انسان یاد میدهد که چگونه فرضهای نادرست و ناکارآمد را در ذهن خود تصحیح کرده و در نهایت زندگی خوب و مناسبی داشته باشد.
آموزش کودکان استثنایی: تقریبا ۶ درصد از کودکانی که به دنیا میآیند، به نوعی جزو کودکان استثنایی هستند که3 درصد آنها دچار اختلالات و نارسائیهای ذهنی(کودکان عقب مانده ذهنی) و ۳ درصد دیگر آنها از لحاظ هوشی سرآمد(کودکان تیزهوش)هستند، البته ضریب هوشی (آی کیو) تنها ملاک استثنایی بودن نیست بلکه کودکانی که از لحاظ جسمی و ذهنی دچار نارسائیهای جسمی مانند کمبینایی و نابینایی، کمشنوایی و ناشنوایی و بیشفعالی یا نارسایی توجه یا خواندن ریش هستند نیز جزو کودکان استثنایی به شمار میروند.
روانشناسی عمومی: در روانشناسی عمومی جنبه نظری علم روانشناسی و مفاهیم بنیادی آن مثل یادگیری، حافظه، انگیزش، هیجان، احساس و ادراک مورد بررسی، مطالعه و پژوهش قرار میگیرد. روانشناسی عمومی تنها به کلیات علم روانشناسی پرداخته و به طور ویژه به بخشی از جامعه مانند بزهکاران یا کودکان استثنایی توجه نمیکند.
از آنجا که تشخیص اختلالات روانی کاری سخت و علمی است، داوطلبان رشته روانشناسی باید دارای اعتماد به نفس، روحیه تحقیق، جستجوگری و قدرت تجزیه و تحلیل بالایی بوده و قدرت بیان قوی و سلامت کامل بهرمند باشند. فارغ التحصیلان این رشته میتوانند به عنوان کارشناس در مراکز دولتی مانند بهزیستی، شهرداری، نیروی انتظامی، سازمان زندانها و کانون اصلاح و تربیت به فعالیت بپردازند، با کلینیکهای درمان اعتیاد همکاری کرده یا با اخذ مجوز از سازمان بهزیستی اقدام به تاسیس مهدکودک و مراکز سلامت روان محلی کنند. همچنین کسانی که میخواهند بعد از اتمام دروس، مرکز مشاوره عمومی تاسیس کنند باید مدرک کارشناسی ارشد مشاوره یا روانشناسی داشته باشند.
رشته ریاضی
مهندسی مکانیک
اولین تصویری که بعد از شنیدن نام مهندس مکانیک در ذهن خیلی از ما نقش میبندد، شاید تصویر مهندسان شاغل در یک کارخانه خودروسازی بزرگ باشد که کار طراحی ، ساخت و تولید خودرو و قطعات آن را بر عهده دارند، حال آنکه ساخت و تولید تنها یکی از گرایشهای مهندسی مکانیک، با هدف تولید ساده، ارزان و با کیفیت قطعات است و رشته مهندسی مکانیک شامل گرایشهای دیگری نیز هست که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
گرایش حرارت و سیالات:
به مسائل مربوط به سیالاتی مانند آب و روغن میپردازد و عوامل مؤثر بر آنها را بهویژه وقتی داغ میشوند، بررسی میکند.
گرایش طراحی جامدات:
با توجه به نیازهای جامعه، دستگاهها و ماشینهای مختلف را طراحی میکند و خیلی نزدیک به گرایش حرارت و سیالات است.
گرایش تاسیسات حرارتی و برودتی:
به کسانی پیشنهاد میشود که تمایل دارند بیشتر به امور سرمایشی، گرمایشی و چگونگی کاهش انرژی در ساختمانها، ادارات و ... بپردازند.
حال انتخاب با شماست که با در نظر گرفتن علایق و استعداد خود یکی از این 4 گرایش را انتخاب کنید. برای موفقیت و ورود به این رشته داشتن هوش سرشار، قدرت تجسم و خلاقیت بالا و علاقه به دروس ریاضی، فیزیک و زبان انگلیسی اصل است نه جنسیت. پس دخترخانمها هم میتوانند این رشته را البته با در نظرگرفتن روحیات و تواناییهایشان انتخاب کنند.
مهندسی نفت
بیشک خیلی از داوطلبان رشته ریاضی دوست دارند، به عنوان یکی از مهندسان شرکتهای تابعه وزارت نفت مشغول به کار شوند و کارمند یا مدیر این شرکتها باشند که این رؤیایی دستنیافتنی نیست اما این افراد براساس رشتهای که انتخاب کردهاند باید توانایی کار در نقاط دورافتاده و با شرایط آب و هوایی سخت را هم داشته باشند چون ممکن است حتی پس از استخدام در این شرکتها، در قالب ماموریتهای چندساله یا بازدیدهای چندروزه مجبور شوند به سکوها و پالایشگاههای نفتی بروند. مهندسی نفت شامل 7 گرایش است که هرکدام جذابیتةای خاص خود را دارد.
اکتشاف نفت: مهندسان متخصص این بخش امواج صوتی رت بت فرکانس خاص درون زمین فرستاده و با مطالعه بازخورد آنها در بین لایههای زمینشناسی، مخازن نفت را شناسایی میکنند. این گرایش با رشته زمینشناسی ارتباط تنگاتنگی دارد.
مخازن نفت: پس از شناسایی حوزههای نفتی ، مهندسان مخازن با دانش و تخصص خود، نوع مخازن نفت یا گاز را تعیین و میزان فشار، دما، عمق و میزان مرغوبیت مخازن و میزان مقرون به صرفه بودن این فرآوری از نظر اقتصادی را مشخص میکنند.
استخراج نفت: هدف این گرایش تربیت متخصصانی است که دارای توانایی مهارتهای لازم برای طراحی و انجام عملیات در مناسبترین شرایط، ارزیابی اثرات تکنولوژی حفاری و استخراج بر محیط زیست کشور و ارائه راههای مناسب برای جلوگیری از تخریب آن جزء فعالیتهای این گرایش است.
بهرهبرداری از منابع نفت: امروزه دیگر ماده نفت خام به راحتی و به صورت طبیعی به سطح زمین نمیآید، لازم است به کمک تکنیکهایی مانند تزریق گاز و ... نفت خام را به سطح زمین هدایت کنیم طوری که مخازن نفت کمترین افت فشار را داشته باشند، این مهم را مهندسان بهرهبرداری، برنامهریزی و هدایت میکنند.
طراحی فرآیندهای صنایع نفت: فرآیند یعنی تبدیل مادهای از حالتی به حالتی دیگر، برای فرآیندهای صنعت نفت لازم است دستگاههایی طراحی شده و محاسباتی انجام بگیرد تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت که این امور جزء اقدامات فارغالتحصیلان این گرایش است.
صنایع گاز: دانشآموختگان این رشته میتوانند پس از پایان تحصیلات و کسب تجربه لازم، امور متفاوتی را از نظر طراحی، ساخت، اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای مختلف بر عهده گیرند؛ مانند طراحی خطوط لوله انتقال گاز طبیعی از مخازن گاز به پالایشگاهها.
مخازن هیدروکربوری:
کارشناسان این گرایش توانایی لازم برای کارکردن با نرمافزارهای تخصصی را دارا هستند و از این طریق مخازن زیرزمینی و طبیعی نفت شبیهسازی میکنند. این افرادافراد محل حفر چاهةای تولیدی را برای مهندسان حفاری مشخص کرده و پس از دستیابی به نفت مخزن و تولید، با انجام آزمایشهای مختلف مشخصات دقیق مخزن از جمله میزان نفت موجود در آن را تخمین میزنند.
برای اینکه بتوانید یک مهندس نفت کارآمد شوید باید درسهای ریاضی، فیزیک و خصوصاَ شیمی از علایقتان باشد که همین موضوع باعث شده رشته مهندسی نفت در کنار رشتههای مهندسی شیمی، معدن، پلیمر و ... در زیرگروه ۲ رشته ریاضی قرار بگیرید و همچنین دانشجویان مهندسی نفت باید بر زبان انگلیسی تسلط نسبی داشته باشند چون بیشتر منابع دانشگاهی و مراجع علمیشان به این زبان است؛ البته دختر خانمها بهتر است با شرایط کاری که ذکر شد با تامل بیشتری این رشته را جزء انتخابهایشان قرار دهند.
رشته تجربی
پزشکی
طبق قوانین فعلی و بر اساس آنچه در دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری به چاپ رسیده، طول مدت تحصیل در مقطع دکترای حرفه ای ۷ تا ۹ سال و نیم است.دوره دکترای عمومی پزشکی ۴ مرحله دارد که به ترتیب شامل دروس عمومی و علوم پایه، نشانه شناسی و فیزیوپاتولوژی، کارآموزی بالینی و کارورزی میشود. نیمی از مدت زمان تحصیل در رشته پزشکی صرف ۲ مرحله اول و نیم دیگر آن صرف کارآموزی و کاروزی خواهد شد.
دندانپزشکی
دانشجویان رشته دندانپزشکی باید ۲۱۷ واحد درسی نظری و عملی را با موفقیت پاس کنند. دوره علوم پایه 2 سال به طول میانجامد و دانشجویان باید در این دوره دروس عمومی، علوم پایه و برخی دروس اختصاصی را در کلاس و آزمایشگاه بگذرانند. بقیه زمان تحصیل نیز صرف دروس اختصاصی میشود که دانشجویان آنها را در کلاس، آزمایشگاه، پارهکلینیک، کلینیکهای دندانپزشکی، بخش های بیمارستانی و مراکز بهداشتی-درمانی می گذرانند.
دامپزشکی
و اما دامپزشکی، این رشته با اینکه مانند رشتههای بالا در مقطع دکترای حرفه ای ارائه میشود اما جزؤ رشتههای علوم پزشکی محسوب نمیشود. تحصیل در این رشته 2 مرحله پیشدرمانگاهی (شامل تمامی دروس عمومی،اصلی و اختصاصی) و مرحله درمانگاهی (شامل دروس گروه آموزشی علوم درمانگاهی اعم از کارآموزی، انترنی و پایان نامه دکترای دامپزشکی) به طول می انجامد.این رشته تقریبا ۲۲۰ واحد درسی دارد.
شیمی دارویی و داروسازی
شیمی دارویی یکی از گرایشهای رشته شیمی است که اصول شیمی و زیستشناسی را برای ایجاد دارویی جدید به کار میبرد و میتواند برای پیشگیری، بهبود و درمان بیماریها به کار رود. توجه یک شیمیدان دارویی صرفا منحصر به دارو نیست چرا که این رشته درباره کشف، تکوین، شناسایی و تغییر روش اثر ترکیبات فعال زیستی در سطح مولکولی بحث میکند اما تاثیر مستقیم آن بر داروهاست.در مجموع کارشناسان این رشته علاوه بر اینکه از توانائیهای سایر گرایشهای شیمی برخوردارند به طور ویژه در صنایع مرتبط با تولید مواد اولیه شیمیایی-دارویی یا موسسات آموزشی و تحقیقاتی حوزههای مربوط به شیمی زیستی از جمله داروسازی فعالیت دارند. شیمی دارویی ۱۳۸ واحد درسی دارد و امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد. همچنین افرادی که به رشته داروسازی علاقهمندند میتوانند پس از گذراندن دوره کارشناسی ارشد در آزمون تخصصی (پی.اچ.دی) داروسازی که هرساله توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار میشود شرکت کنند و در رشته مذکور ادامه تحصیل دهند. در حال حاضر رشته شیمی دارویی در مقطع کارشناسی فقط در ۴ دانشگاه حکیم سبزواری، دانشگاه دامغان، شهید باهنر کرمان و خاتم الانبیا(ص) بهبهان ارائه میشود.
اما داروسازی را میتوان حلقه واسطه بین رشته های علوم پایه (شیمی،فیزیک،زیست شناسی و ...)و تلفیقی از علوم پایه و بالینی دانست.این رشته در مقطع دکترای حرفه ای دانشجو میپذیرد و علاقهمندان باید پس از شرکت در کنکور سراسری و کسب نمره و تراز لازم، این رشته را انتخاب کنند. رشته داروسازی نیز مانند سایر رشتههای علوم پزشکی طی ۲ مرحله ارائه میشود، مرحله اول شامل دروس عمومی و علوم پایه است و مرحله دوم شامل دروس اختصاصی، کارآموزی و ارائه پایاننامه میشود. داروسازی ۲۰۹ واحد درسی داشته و دروس عملی این رشته نیاز به تسلط بر فعالیتهای آزمایشگاهی دارد.دانشجویان این رشته دوره کارآموزیشان را باید در داروخانههای شهری، بیمارستانها و مراکز صنعتی بگذرانند.
دانشآموختگان رشته داروسازی با شناختی که از داروها به دست می آورند علاوه بر سلامت انسانها، به پزشکان نیز در مورد ویژگی داروها، انتخاب صحیح و نحوه مصرف آنها مشاوره لازم را ارائه میدهند. گفتنی است، افرادی که مدرک دکترای داروسازی کسب کنند ضمن تاسیس داروخانه یا کار در آزمایشگاههای مراکز علمی و صنعتی میتوانند در یکی از رشتههای علوم پایه مثل بیوشیمی یا فارماکولوژی، میکروب شناسی، ژنتیک و ...ادامه تحصیل دهند و موفق به اخذ دکترای تخصصی یا (پی.اچ.دی) در آن رشتهها شوند.
بیوتکنولوژی
بیوتکنولوژی، تکنولوژیای با ماهیت نرمافزاری و چند رشتهای است که نیازمند ترکیب چند رشته تخصصی برای دستیابی به یک کاربرد علمی است.این علم پلی بین علوم پایه و قلمروهای مهم کاربرد آنهاست. کشفیات علوم پایه به سرعت میتواند در بیوتکنولوژی با یکدیگر تلفیق شده و به کاربرد علمی آنها در صنعت،کشاورزی و ....منجر شود. این رشته مشترک بین گروه علوم آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی است. بیوتکنولوژی دارای خصوصیاتی از قبیل صرفه جویی در منابع تجدید ناپذیر، حداقل تاثیر منفی بر محیط زیست و هماهنگی بین رفاه بشرو اقتصاد است. قلمروی بیوتکنولوژی را میتوان در زمینههای زیر عنوان کرد: صنایع تخمیری(غذایی،دارویی)، پزشکی، محیط زیست، انرژی، معادن، کشاورزی و امور دامی، بیوتکنولوژی میکروبی، بیوتکنولوژی پزشکی، بیوتکنولوژی محیطی و دریایی، بیوتکنولوژی مولکولی، فراورش زیستی(مهندسی فرآیندهای زیستی) و بیوتکنولوژی گیاهی(کشاورزی) ۶ گرایش رشته بیوتکنولوژی هستند. این رشته در مقطع دکترای پیوسته فقط در دانشگاه تهران ارائه میشود.
منبع: مجله رتبه