همشاگردی

هنگامی که بچه‌ها در دوران کودکی به سر می‌برند، والدین آرزو دارند آنها معلم، دکتر و یا خلبان شوند و یا وزیر و وکیل... ! حتی این آمال و آرزوی والدین روی فرزندان هم تأثیر می‌گذارد و وقتی از آنها می‌پرسید دوست دارید در آینده چه کاره شوید؟ به اتفاق می‌گویند دکتر! اما اگر بر فرض روزی این آرزوی مادرها و پدرها مبدل به واقعیت می‌شد، آیا واقعاً   جامعه‌ به حرفه و متخصص دیگری نیاز نداشت؟ دراین مقاله شما را با شغل‌های آشنا می‌کنیم که کارشناسان معتقدند بین 1 تا 2 دهه آینده طرفداران زیادی پیدا خواهند کرد و شاید بهتر باشد پدرها و مادرها این شغل‌ها را هم به لیست مورد علاقه‌شان اضافه کنند!

متخصص فعل وانفعالات بین انسان و روبات 

وظیفه: کمک کردن به انسان و روبات برای زندگی در کنار هم
گرایش: روبات‌ها
تحصیلات مورد نیاز: تحصیلات تخصصی از دانشگاه MIT یا کارنگی ملون واستنفورد در زمین هوش مصنوعی

زمان ورود به بازار : سال 2030

مطمئناً در آینده بخش بزرگی از امور سرویس دهی امکانات شهری و البته منازل، به دست روبات‌ها انجام خواهد شد و قاعدتاً یک روبات هر چند هم هوشمند باشد، توانایی درک صحبت‌های طرف مقابل را ندارد. و به همین دلیل متخصصین ارتباط بین روبات و انسان، این وظیفه را به صورت هرچه بهتر و کامل‌تر برعهده دارند. زیرا دراین صورت، روبات‌ها نه تنها به انسان‌ها کمک نخواهند کرد، بلکه باعث دردسر هم خواهند شد.

در ایران رشته هوش مصنوعی، ابتدا تحت پوشش رشته‌ای به نام انفورماتیک و تحت نظر دانشکده‌های ریاضی تدریس می‌شد. هم اکنون این رشته در اکثر دانشگاه‌ها با عنوان مهندسی کامپیوتر و تحت نظر دانشکده فنی (یا مهندسی) ارائه می‌گردد. گرایش‌های رشته مهندسی کامپیوتر و رده بندی تحصیلی آن در ایران به شرح زیر است:
 

خلبان فضا پیماها

وظیفه: پرواز دادن شاتل‌ها برای حرکت به سمت فضا
گرایش : هواپیماهای شرکت ویرجین گالاکتیک
تحصیلات مورد نیاز: دوره‌های تخصصی در لابراتوار شبیه ساز ناسا و تحصیلات هوا فضا در دانشکده مذکور با نیروی هوایی
زمان ورود به بازار: سال 2020

هواپیماهای شرکت ویرجین گالاکتیک متعلق به «پیتربرانسون» نخستین فضاپیما یا هواپیما خواهند بود که تا سال 2012 می‌توانند هر انسان را با هزینه 200 هزار دلار به فضا ببرند و با آغاز این پروازها از سوی شرکت فوق، مطمئناً پس از مدتی شرکت‌های رقیب هم پیدا می‌شوند تا با قیمت کمتر و شرایط متفاوت‌تری علاقه‌مندان را به سیاحت در کره ماه و کهکشان راه شیری ببرند. این شرکت‌های جدید حتماً نیاز به خدمه و نیروهای فراوان خواهند داشت که قاعدتاً بازار کار پرکششی را ایجاد خواهد کرد.

هوا فضا در ایران

با توجه به فعالیت‌های گوناگونی که در زمینه فناوری فضایی و مسایل مربوط به فضا در سراسر دنیا در حال انجام است، ضرورت ایجاد سازمانی واحد در کشور ما نیز امری اجتناب‌ناپذیر و نیازی غیرقابل انکار جلوه می‌کرد. فناوری فضایی، خوشبختانه از سال‌های پیش مورد توجه مسئولان، کارشناسان و متخصصان قرار گرفته و تا به امروز دستاوردهای مثبت و بی‌شماری به همراه داشته است.

رشته مهندسی هوا فضا برای نخستین بار در سال 1366 وارد ایران شد و نخستین دوره کارشناسی این رشته را دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) راه اندازی کرد. هم اکنون دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، امام حسین، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، شهید ستاری و صنعتی مالک اشتر و آزاد (واحد علوم و تحقیقات)، زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مشغول تربیت دانشجویان این رشته در مقطع کارشناسی هستند. در دوره کارشناسی ارشد علاوه بر دانشگاه‌های مذکور دانشگاه‌های تربیت مدرس، شهید بهشتی، علم و صنعت، فردوسی مشهد، شیراز و پژوهشگاه هوافضا نیز در گرایش‌های مختلف مهندسی هوافضا دانشجو می‌پذیرند.

طول متوسط دوره‌ی تحصیلی، برای دوره کارشناسی مهندسی هوافضا همانند سایر رشته‌های مهندسی، 4 سال بوده و دروس این مجموعه شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی، کارگاهی و کارآموزی است و زمینه‌هایی چون آیرودینامیک، سازه‌های هوایی، مکانیک پرواز و پیشرانش(جلوبرندگی) دروس تخصصی این رشته را شامل می‌شوند. به طور کلی مهندسی هوافضا علمی است که در آن از همه علوم از جمله متالوژی، کامپیوتر و الکترونیک استفاده می‌شود.

این رشته پنج گرایش دارد:

1 ) آیرودینامیک

2) جلوبرندگی

3) مکانیک پرواز

4) سازه‌های هوافضایی

5) سوانح‌ هوایی و صلاحیتهای‌پروازی

برای کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید

طراح اعضای بدن

وظیفه: طراحی اعضای بدن روی کاغذ برای تولید

گرایش : پیوند اعضاء

تحصیلات مورد نیاز: مهندسی برنامه‌ریزی طبیعی و یا تحصیلات زیر شاخه آزمایشگاهی برای تحقیق و رشد اعضاء در لابراتورها

زمان ورود به بازار: سال 2020

آمار نشان می‌دهد تا سال 2050 درهر 90دقیقه، یک نفر به دلیل انتظار درصف پیوند عضو، جان خود را از دست خواهد داد. به همین منظور از هم اکنون شرکت‌هایی جهت رشد اعضاء بدن چون، ریه، کلیه و قلب در زمینه Neo Organs آغاز به فعالیت کرده‌اند تا بتوانند پیش از بروز این مشکل در جهت رفع آن بربیایند. به همین دلیل با تأسیس شرکت‌های گوناگون، جذب نیروی آنها آغاز شده و متخصصین دراین زمینه خواهان بسیاری خواهند داشت.

سلول‌های بنیادین در ایران

ایجاد اعضای بدن از طریق سلول های بنیادین هم امکان دارد که در ایران همگام با دنیا و با توجه به جهش علمی کسب شده در زمینه سلول های بنیادین، بانک خون بند ناف در سال 1384 به همت محققان پژوهشکده رویان و در قالب شرکت فناوری بن یاخته های رویان راه اندازی شد.سلول‌های بنیادی سلول‌های اولیه‌ای هستند که توانائی تبدیل و تمایز به انواع مختلف سلول‌های انسانی را دارند و از آنها می‌توان در تولید سلول‌ها و نهایتا بافت‌های مختلف در بدن انسان استفاده کرد .

منابع اصلی سلول‌های بنیادی شامل : مغز استخوان، بند ناف و جفت می‌باشد . امروزه استفاده از این سلول‌ها جهت ترمیم بافتهای آسیب دیده انسانی در حال گسترش است .
جالب اینکه سلول‌های بنیادی چند پتانسیلی هستند یعنی قابلیت تبدیل به بافت‌های مختلف را دارند اعم از بافت عصبی ؛ عضلانی ؛ پوششی و غیره. که این توانائی محور اصلی توجه به سلول‌های بنیادی است.مزیت اصلی سلول‌های بنیادی بند ناف این است که بسیار اولیه بوده و توان تمایز بالایی دارند.همچنین سلول‌های مشتق از مغز استخوان ( BMSCs ) توان تمایز بالایی دارند.

مهندسی پرنده‌های مهاجر

وظیفه: طراحی روش جدید زندگی برای پرنده‌ها

گرایش: حیوانات

تحصیلات موردنیاز: جانور شناسی و تحقیق روی شرایط زندگی و رفتاری پرندگان

زمان ورود به بازاز: سال 2030

بسیاری از روش‌ها و گونه‌های زندگی، خیلی سریع تر از گونه‌های مختلف حیوانات یا نابود شده‌اند و یا در حال نابودی هستند. اما مهندس پرنده‌های مهاجر می‌تواند با طراحی سبک‌های جدید زندگی از بروز این مسئله جلوگیری و یا رشد آن را کند و متوقف کند که این امر سبب نجات دادن زندگی بسیاری از گونه‌های پرندگان از مرگ می‌شود. برای اولین پروژه نیز مهندسین این رشته می‌توانند به سراغ پروانه رفته که به دلیل نوع و شرایط محیط زندگی‌اش در معرض خطر قرار دارد.

متخصص مشکلات جنین

وظیفه: بهبود مشکلات جنین پیش از تولد

گرایش : جنین

تحصیلات مورد نیاز: فوق تخصص مامایی 

زمان ورود به بازار: سال 2020

مشکلات به وجود آمده در جنین و به وجود آمدن آن، از مسائل مهمی است که وابستگی مستقیم به سالم بودن نسل آینده هر کشوری دارد، به خصوص مشکلات ژنتیکی در دو قلوها. به همین دلیل متخصصین امر در این بخش با فعالیت دربانک‌های DNA اقدام به انجام آزمایش روی جنین‌ها، پیش از به وجود آمدن که خود سبب کاهش چشمگیر بیماری سرطان و یا بیماری‌های نظیر دیابت و ...می‌گردد.

معمار کهکشانی

وظیفه: ساختن پایگاه‌های زندگی در فضا
گرایش : هوا فضا
تحصیلات مورد نیاز: فوق تخصص علوم معماری فضا
زمان ورود به بازار: 2025

برخی صاحب نظران عقیده دارند فضانوردان تا سال 2025 به ستاره‌های کوچک دسترسی پیدا خواهند کرد و این بدان معناست که پس از آن با رفتن بشر به این خرد ستاره‌ها، نیاز به طراحی و ساخت پایگاه‌های کنترل و فرماندهی و البته مکانی جهت زیستن افراد و زیر ساخت‌های آن است که این کار نیاز به افراد متخصص و تحصیل کرده در زمینه معماری فضایی دارد.

کارگر صنایع هسته‌ای

وظیفه: مدیریت راکتورهای گداخته‌ای
گرایش : نیروهای هسته‌ای
تحصیلات مورد نیاز: فوق تخصص علوم هسته‌ای

زمان ورود به بازار: سال 2025

هنگامی که ITER در سال 2019 به عنوان نخستین راکتور وابسته به درجه حرارت هسته‌ای آغاز به کار کند، می‌تواند به اندازه 5 نیروگاه بزرگ، برق کافی برای روشن نگاه داشتن 24 ساعته شهری مثل نیویورک تولید کند و برای کنترل این روند، نیاز به مدیران راکتورهای گداخته‌ای وجود دارد تا با دقت تمام بر پروژه کار نظارت داشته باشند.

رصد کننده جهان

وظیفه: تحت نظر گرفتن شرایط اتفاق افتاده در دنیا به کمک ماهواره
گرایش : ارتباطات و ماهواره
تحصیلات مورد نیاز: ژئو فیزیک، باستان شناسی و توانایی درتصویرنگاری از زمین
زمان ورود به بازار: سال 2030

امروزه به کمک ماهواره‌های چند طیفی برای شناسایی و تصویربرداری از بقایای شهرهای زیر آوار مانده، آثار باستانی و البته شرایط آب و هوایی و پراکندگی جمعیتی استفاده می‌شود که این مسئله به بررسی شرایط موجود در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کمک کرده که برای چنین شغلی نیاز به متخصصین خاص دارد.

هکرهای فکری

وظیفه:خواندن تفکرات انسان‌ها
گرایش :روانشاسی و اعصاب تحصیلات مورد نیاز: متخصص علوم کامپیوتری یا اعصاب
زمان ورود به بازار:سال 2030
سال گذشته بود که دو وکیل از دیوان قضایی در ایالات متحده درخواست کردند تا مجوز اسکن MRI از مغز یک فرد مجرم برای بررسی شرایط او درهنگام دروغ گفتن را صادر کند...

اکنون «جگ گالانک» اعصاب شناس از دانشگاه برکلی کالیفرنیا درحال تحقیق روی نوع ساختمان مغز، حافظه و خاطرات انسان‌ها و تأثیرگذاری تخیلات در آینده آنها است و با کمک این داده‌ها و کامپیوتر می‌توان در آینده به این پی‌برد که انسان‌ها چه چیزی در ذهنشان می‌گذرد و یا قرار است چه کارهایی انجام دهند.

دبیر دبیرستان‌ها و موسسات آموزشی و استاد دانشگاه و کالج (post-secondary teachers)

وظیفه : تعلیم و تربیت نسل آینده و دانشجویان

در لیست 50 شغل برتر در امریکا که تلویزیون cnn تهیه کرده بود، این تخصص در رتبه دوم است و برای کسب درآمد بیشتر البته نیاز به مدرک فوق لیسانس است و بویژه برای تدریس در رشته‌های بیزینس، پزشکی، و کامپیوتر همیشه تقاضا برای این کار فراوان است.

وضعیت رشته‌های تخصصی در ایران

در تازه‌ترین مطالعات در حوزه نیازسنجی نیروی انسانی در حوزه آموزش پزشکی، نیاز کشور در حوزه‌ی آموزش‌های تخصصی و فوق تخصصی پزشکی به طور تخمینی مشخص شده است. این مطالعه بر اساس تنوع آموزش، برآورد نیاز جامعه و بار بیماری‌ها انجام گرفته است.در این برآورد ضرورت داشت بر اساس نیازهای کشور، برآوردی صورت گیرد که البته این کار متوقف نمانده است و هنوز مطالعات بیشتری در این زمینه ادامه دارد.

 در صورتی که ضرورت داشته باشد رشته جدیدی به مجموعه رشته‌های فوق تخصصی اضافه شود، در کمیته‌های کارشناسی و کمیسیون معین شورای آموزش پزشکی و تخصصی درباره‌ی آن بحث شده و بر اساس تجربیات سایر کشورها، بار بیماری‌ها، تحلیل جمعیتی و توزیع جغرافیایی امکانات کشور، درباره‌ی راه اندازی آن تصمیم گرفته می‌شود.به عنوان نمونه بیماری‌های کودکان یک رشته اصلی در حوزه تخصصی محسوب می‌شود که مرحوم دکتر قریب آن را در ایران بنیان گذارده است و پس از وی نیز شاگردش مرحوم دکتر سیادتی بسیاری از رشته‌های فوق تخصصی در طب کودکان را پایه گذاری کرد، اما از آن زمان تاکنون وضعیت بار بیماری‌ها در این رشته تغییراتی داشته است.

به تازگی بنا به پیشنهاد دانشگاه‌ها بر اساس بار بیماری‌هایی که وجود دارد نسبت به راه اندازی رشته‌های ریه کودکان و روماتولوژی کودکان در ایران اقداماتی صورت گرفته است، چرا که آموزش تخصصی و فوق تخصصی نقش مهمی در سلامت مردم ایفا می‌کند و رشته‌های جدید باید با مرور تجربیات بین‌المللی و نیاز نیروی انسانی کشور ایجاد شود.

البته با توجه به بیانات معاون آموزشی وزارت بهداشت(درباره تخمین میزان نیروهای مورد نیاز کشور در بخش تکمیلی تخصصی پزشکی یا فلوشیپ)مطالعات درباره فلوشیپ همچنان ادامه دارد، چرا که سئوال اصلی این است که انشعاب رشته‌های فوق تخصصی و تخصصی تا کجا باید ادامه یابد تا هم هزینه‌ها را برای مردم افزایش ندهد و هم تعادل آموزش را بر هم نزند. از این رو درباره دوره‌های تکمیلی تخصصی، سیاست‌های دو جانبه توسعه علمی و محدود کننده در نظر گرفته می‌شود که تنها در مراکز آموزش تربیت دستیار، نیروی انسانی برای آموزش به گروه دستیاری تربیت می‌شود.

در تحلیلی که از سوی معاونت آموزشی وزارت بهداشت برای برآورد نیاز کشور به نیروهای فوق تخصصی و تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) انجام گرفته است، میزان نیاز به این نیروها تا سال 98 تخمین زده شده است. بر اساس این مطالعه 18 دوره فوق تخصصی پزشکی و 16 دوره تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) با استفاده از مدل‌های مختلف نیاز کشور در 10 سال آینده تخمین زده شد و نتایج با 13 مدل برآورد نیروی انسانی مورد تحلیل قرار گرفت.

در مجموع بر اساس نتایج ناشی از این مطالعه 3 هزار و 40 نفر نیروی فوق تخصصی پزشکی در 18 رشته و در گروه تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) نیز یک هزار و 180 نفر در 16 رشته در 10 سال آینده مورد نیاز است. روش تخمین در هر یک از رشته‌ها متفاوت بوده و مدل‌های 13 گانه برآورد نیروی انسانی در آن مد نظر قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به مدل الگو برداری، نسبت نیروی انسانی به جمعیت و بهره برداری از نظرات نخبگان اشاره کرد.

رویکردهای مورد نظر در این برآورد نیرو شامل تامین نیازهای بهداشتی و درمانی جامعه، تامین نیازهای بهداشتی و درمانی در رابطه با حیطه‌های تخصصی، تامین نیازهای آموزشی دانشگاه‌های تربیت کننده دستیار در حیطه تخصصی، تامین نیازهای درمانی استان‌های تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی و تامین نیروهای تکمیلی تخصصی و فوق تخصصی برای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بوده است.

تخمین حدود نیاز کشور به نیروهای فوق تخصصی

 (تخمین حدود نیاز کشور به نیروهای تکمیلی تخصصی (فلوشیپ

در این مطالعه جمعی از اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی و کارشناسان حوزه آموزشی حضور داشته‌اند. تنها رشته‌ای که تعداد متخصصان آن در آینده نسبت به تعداد موجود در کشور کاهش یافته، رشته کلیه کودکان است که از تعداد 70 به 30 رسیده است. همچنین در بخش تکمیلی و تخصصی نیز رشته بیماری‌های قرنیه و خارج چشمی از 160 نفر به  100 نفر رسیده است.

منبع : راسخون*گاج