رشته‌های تحصیلی را چگونه بشناسیم؟
در ادامه بحث خود در این ستون که به منظور راهنمایی داوطلبان مجاز به انتخاب رشته تحصیلی آزمون سراسری سال جاری تقدیم خوانندگان عزیز میشود، به رشته‌های تحصیلی و ابزارهای شناخت آن خواهیم پرداخت.
در این مرحله، داوطلب می‌بایست نسبت به شناخت صحیح و واقع‌بینانه از رشته‌های دانشگاهی مرتبط با گروه یا گروه‌های آزمایشی آزمون سراسری که در آن شرکت کرده است، اقدام نماید تا ضمن کسب آگاهی لازم و اطلاعات کافی در زمینه رشته‌های موردنظر، با آمادگی کامل و به دور از هرگونه هیجان ممکن اقدام به انتخاب رشته‌های تحصیلی در موعد مقرر نماید. به همین منظور، لازم است که داوطلب در همین فرصت اندک باقی‌مانده تا زمان اعلام نتایج اولیه آزمون سراسری و همچنین مهلت انتخاب رشته، با یاری گرفتن از مواردی که به اختصار در ذیل توضیح داده خواهد شد و جمع‌بندی ماحصل شناخت خود راجع به رشته‌های تحصیلی که از طریق به کارگیری این موارد و ... کسب می‌کند، اقدام به انتخاب رشته اینترنتی نماید.
مجموعه آثاری که در مورد معرفی رشته‌های تحصیلی دانشگاهی تالیف یا تدوین گردیده‌اند، پرشمار نیستند، اما مطالعه همین عناوین محدود غنیمت است و برای ما این فرصت را فراهم می‌آورد که در این وقت کم، با مطالعه دقیق آنها شناختی نسبی از رشته‌های موردنظر خود به دست آوریم و هنگام پر کردن فرم انتخاب رشته تحصیلی، مفاد این کتاب‌ها را مدنظر داشته باشیم؛ بدین‌منظور می‌توان با مراجعه به کتابخانه‌های عمومی یا دانشگاهی و همچنین کتابفروشی‌های معتبر، از عناوین منتشر شده در این زمینه اطلاع پیدا نمود و اقدام به تهیه و مطالعه آنها کرد.
از دیگر منابع قابل استفاده و بسیار مفید در زمینه انتخاب رشته‌های تحصیلی، پایگاه‌های اطلاع‌رسانی (سایت اینترنتی) دانشگاه‌های کشور است. خوشبختانه با گسترش روزافزون فناوری اطلاعات در کشور و به روز بودن این پایگاه‌ها، می‌توان با مراجعه به آنها از آخرین اخبار و آگاهی‌های لازم در این زمینه بهره‌مند شد و اطلاعات لازم در این زمینه را کسب کرد.
مراجعه به سایت دانشگاه‌ها مزایای دیگری را برای داوطلبان نیز در بردارد و از جمله مهم‌ترین این موارد آن است که داوطلبان می‌توانند با پیشینه و تاریخچه تاسیس رشته‌های تحصیلی، گروه‌های آموزشی، دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها و مؤسسات تحقیقات وابسته به هر دانشگاه و خود دانشگاه و همچنین اعضای هیات علمی، گروه‌های آموزشی و دانشکده‌ها و مراکز وابسته به دانشگاه موردنظر و عناوین و دروس و واحدهای درسی هر رشته و ... آشنا شده و اطلاعات سودمندی در این موارد نیز حاصل کنند.
در مورد رشته‌های تحصیلی مورد علاقه نیز می‌توان با دانشجویان، استادان، فارغ‌التحصیلان هر رشته یا شاغلان مرتبط با هر رشته که آگاهی‌های کاملی راجع به رشته خود دارند و اشراف لازم برای پاسخگویی به پرسش‌های داوطلبان در زمینه رشته تحصیلی، بازار کار رشته مورد نظر و ... را داشته باشند، در این فرصت کوتاه مذاکره کرد و اطلاعات کاملی را در زمینه‌های موردنظر از آنها دریافت نمود.
همچنین داوطلب میتواند با مطالعه دقیق روی مجموعه‌ای از رشته‌های دانشگاهی مرتبط با گروه یا گروه‌های آزمایشی که در آن شرکت کرده، و با در اختیار قرار دادن اطلاعاتی که تاکنون راجع به شناخت این رشته‌ها کسب کرده به اعضای خانواده (پدر، مادر، خواهر یا برادر) به مشورت با آنها پرداخته و از آنها یاری بجوید. تجربه تحصیلی سایر اعضای خانواده، بویژه برادر یا خواهر بزرگتر که به فاصله چند سال قبل از ما در یکی از رشته‌های تحصیلی مشغول به تحصیل بوده و در حال حاضر یا فارغ‌التحصیل رشته خود هستند یا آنکه سال‌های پایانی تحصیلات خود را می‌گذرانند، نیز میتواند در این زمینه مشاور خوبی برای ما بوده و در این امر راهگشا باشد؛ همچنان که تجارب و دستاوردهای پدر و مادر تحصیل کرده نیز در این مورد بسیار گرانبهاست و میتواند ما را در چگونگی انتخاب رشته صحیح یاری نماید.
برای آشنایی با رشته‌های تحصیلی مختلف نیز می‌توان از تجارب و آموخته‌های این قشر ارزشمند جامعه سود برد؛ زیرا این افراد به لحاظ مسؤولیت خطیری که در زمینه مسایل آموزشی در جامعه ایفا می‌کنند، می‌توانند در ارایه اطلاعات و آگاهی‌های مفید در مورد انتخاب رشته به ما به بهترین شیوه ممکن یاری نمایند؛ این قشر از جامعه به خاطر سر و کار داشتن با چندین نسل از دانش‌آموزان با روحیات مختلف، گنجینه پرحاصلی از تجارب ارزشمند در زمینه‌ها و گرایش‌های مختلف آموزشی و تحصیلی همراه خود دارند که میتواند سخاوتمندانه در اختیار داوطلبان آزمون‌های سراسری قرار گیرد و به آنها به طور قابل توجهی در زمینه انتخاب رشته یاری نماید.
برای آشنایی با رشته‌های تحصیلی، مطالعه مستمر هفته‌نامه‌ای که در دست دارید، بویژه پس از برگزاری آزمون سراسری و نکاتی که در این ستون (یادداشت هفته) هر هفته برای استفاده داوطلبان عزیز یادآوری میشود و همینطور سلسله گفتارهایی که در شمارههای اخیر برای راهنمایی داوطلبان آزمون سراسری سال 93 از سوی سازمان سنجش منتشر میشود، نیز از دیگر مواردی است که میتواند به انتخاب رشته صحیح داوطلبان یاری رساند.
علاوه بر موارد پیشگفته، استفاده از هر مورد دیگری که بتواند به شناخت و آشنایی بیشتر و آگاهانه‌تر ما از رشته‌های تحصیلی منجر شود، در این زمینه مفید فایده خواهد بود.
حاصل بحث آنکه از آنجایی که انتخاب رشته، موضوعی حیاتی در زندگی یک داوطلب کنکور به شمار می‌آید که با تمام ابعاد زندگی او سر و کار دارد، می‌بایست این کار را در نهایت دقت و به بهترین شیوه ممکن به پایان برد؛ چرا که یک انتخاب نادرست میتواند بر آینده تحصیلی، شغلی و حتی گاهی بر زندگی خصوصی و شخصی داوطلب نیز تاثیرگذار باشد.
نکته مهم دیگر در زمینه آشنایی با رشته‌های تحصیلی، این است که به هیچ وجه نمی‌بایست در حین انتخاب رشته به رؤیاپردازی مشغول شد و از واقعیت‌های موجود راجع به هر رشته، دوری کرد؛ بلکه می‌بایست در این مرحله، داوطلب با واقع‌بینی، آینده‌نگری و دوراندیشی هر چه بیشتر در این مورد اقدام نماید تا به نتیجه مطلوب خود دست پیدا کند.
آخرین بررسی‌های علمی و پژوهشی در مورد انتخاب رشته تحصیلی بیان می‌کند که آن دسته از داوطلبانی که براساس شناخت توانایی‌ها، مهارت‌ها، ارزش‌ها، استعدادها، علایق و ویژگی‌های شخصیتی خود و همینطور با اشراف کامل بر رشته‌های دانشگاهی و در نظر گرفتن تناسب آن رشته یا رشته‌ها با صفات فردی اقدام به انتخاب رشته می‌نمایند، بسیار موفق‌تر از کسانی هستند که فقط بر مبنای رتبه خود در آزمون سراسری، برای رسیدن به عناوین خاص و همچنین القایات دیگران و ... دست به انتخاب رشته تحصیلی می‌زنند؛ بنابراین، تنها به منظور قبولی در دانشگاه یا رسیدن به عناوین خاص، انتخاب رشته نکنید.
ویژه‌نامه انتخاب رشته که در هفتههای آینده همراه هفته‌نامه پیک‌سنجش منتشر و از طریق روزنامه‌فروشی‌های سراسر کشور توزیع میشود، نیز از دیگر مواردی است که در این زمینه میتواند به کمک داوطلبان بیاید. این ویژه‌نامه در بردارنده مقالات مفیدی راجع به مراحل مختلف انتخاب رشته و چگونگی فرآیند انتخاب رشته و توضیحات فنی مربوط به آن و همچنین گفتارهای دیگری در این زمینه است که میتواند برای داوطلبان مجاز به انتخاب رشته، سودمند باشد.