
اقیانوسهای کره زمین، حبابی پر آب هستند که سه چهارم جدار زمین را پوشانده و بیشتر یا تمامی امور حیاتی این کره خاکی را وابسته به خود کردهاند. بیشک هر کشوری که آشنایی بیشتری با دریاها داشته باشد، میتواند ثروت دنیا را کنترل کند و برکره زمین مسلّط شود. در این میان، کشور ما با حدود 2000 کیلومتر مرز آبی، نیاز به شناخت دقیقی از دریاها دارد تا بتواند منافع ملی و حیاتی خود را در خلیج فارس، دریای عمان، اقیانوس هند و دریای مازندران حفظ نماید.
رشته اقیانوس شناسی با همین هدف در مقطع کارشناسی تشکیل شده است. این رشته در مقطع کارشناسی دارای چهار گرایش فیزیک دریا ، شیمی دریا، زمین شناسی دریا و زیست شناسی دریاست.
گرایش فیزیک دریا
فیزیک دریا شاخهای از اقیانوس شناسی است که به شناخت پدیدهها و رویدادهای درون دریا و محیط اطراف آن میپردازد. دانشجوی این گرایش در حین تحصیل، با امواج دریا و جذر و مد، جریانهای دریایی، جریانهای ساحلی، گرفتن انرژی از دریا و موارد بی شمار دیگری آشنا میشود.
گرایش زیست دریا
زیست دریا به بررسی و مطالعه خواص محیط آبی، بیولوژی آبزیان و فعالیتهای آبزی پروری میپردازد؛ به عبارت دیگر، در این رشته جانوران و گیاهان آبزی بررسی و مطالعه میشوند. همچنین در این گرایش، دانشجویان به مطالعه اکولوژی دریا یعنی بررسی آلودگی آب دریا و تاثیر آن بر محیط دریا می پردازند.
گرایش شیمی دریا
دانشجویان شیمی دریا با شیمی آب، معادن و کانی ها، نفت و گاز، شیمی مناطق فرا جوش و شیمی آلاینده ها آشنا میشوند و در طول تحصیل، مبحث خوردگی سازه، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. همچنین در این گرایش به مطالعه ترکیبات شیمیایی آب دریا و رسوبات و مؤلفههای آلی و معدنی و نمکزدایی و تاثیر آلودگیها و ارگانیسمهای موجود پرداخته میشود و به شناخت عوامل کنترل کننده توزیع مواد شیمیایی از طریق فرآیندهای بیولوژیکی توجه میشود.
گرایش زمین شناسی دریا
دانشجویان زمین شناسی دریا با رسوب گذاری دریایی (مطالعه توزیع رسوبات ساحلی و دریایی مربوط به هیدرودینامیکهای حاضر و نیز سیر شکل گیری رسوبات کواترنری در محیطهای انتقالی و دریایی و نیز رفتار سطوح آبی در برابر نوساناتی که در نواحی رسوبی رخ میدهد)، دیرینه شناسی دریایی، چینه شناسی دریایی کواترنری (درک تغییرات زیست محیطی و درک سیر تکاملی زمین شناختی که با استفاده از دادههای حاصل از آنالیزهای رسوب شناسی، زمین شناسی، چینه شناسی زیستی و نیز چینه شناسی لرزهای صورت میگیرد) و فرآیندهای اقیانوسی آشنا میشوند.
توانمندی های لازم برای موفقیت در رشته اقیانوس شناسی
همان گونه که از مباحث این رشته مشخص است، دانشجوی اقیانوس شناسی باید در دروس فیزیک، شیمی، زیستشناسی و زمینشناسی توانمند بوده و همچنین باید به فعالیت در نواحی ساحلی، کشف حقایق پدیدههای طبیعی و گردش در طبیعت علاقهمند باشد. این رشته در حال حاضر از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی دانشجو میپذیرد و دانشجویان میتوانند تا مقطع دکتری در گرایشهای این رشته ادامه تحصیل دهند.
فرصتهای شغلی موجود برای فارغ التحصیل اقیانوس شناسی
فارغالتحصیلان اقیانوسشناسی میتوانند در در مراکز پژوهشی یا سازمانهای مختلفی نظیر مرکز ملی اقیانوس شناسی، اداره کشتیرانی، اداره سواحل و بنادر، سازمان محیط زیست، سازمان شیلات، وزارت راه و ترابری، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت دفاع، سازمان هواشناسی و شرکتهای خدمات مهندسان مشاور فعالیت کنند.
دروس رشته اقیانوس شناسی در مقطع کارشناسی
دروس پایه
ریاضی 1 و 2، شیمی عمومی و آزمایشگاه شیمی عمومی، مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی، زمین شناسی عمومی، فیزیک پایه 1 و 2 ، کارگاه عمومی، زیستشناسی عمومی.
دروس اصلی
مبانی فیزیک دریا، مبانی شیمی دریا، مبانی زیست دریا (جانوران دریایی)، مبانی زیست دریا (گیاهان دریایی)، مبانی زمین شناسی فیزیکی دریا، هواشناسی عمومی، هواشناسی دریایی، ابزار شناسی و عملیات میدانی در دریا، اصول ناوبری و ایمنی در دریا، مبانی اکولوژی دریایی، آمار مقدماتی، آشنایی با ویژگیهای زیستی آبهای ایران، آشنایی با ویژگیهای غیرزیستی آبهای ایران، دور سنجی و سامانههای اطلاعات جغرافیایی، حقوق دریاها (تقسیم بندی مناطق دریایی)، آلاینده های دریایی و روشهای کنترل آن، زبان تخصصی، رسوب شناسی، محیطزیست سواحل، اقتصاد، تجزیه و تحلیل دادههای اقیانوسی، روش تحقیق، پروژه.
دروس تخصصی گرایش فیزیک دریا
مبانی دینامیک اقیانوسها، معادلات دیفرانسیل و کاربرد آن، مکانیک سیالات، مبانی تیوری امواج و جزر و مد، روشهای عددی و مدل سازی، سمینار.
دروس تخصصی گرایش زیست دریا
بیوشیمی، ژنتیک آبزیان، فیزیولوژی آبزیان دریا، میکروبیولوژی آبزیان دریا، میکروبیولوژی دریا، بیوتکنولوژی و اصلاح نژاد آبزیان، سمینار.
دروس تخصصی گرایش شیمی دریا
شیمی آلی دریا، شیمی معدنی دریا ، شیمی تجزیه دریا ، بیوشیمی، ژیو شیمی دریا، سمینار.
دروس تخصصی گرایش زمین شناسی دریا
ژیوفیزیک دریایی، محیطهای رسوبی، ژیو مورفولوژی سواحل، زمین شناسی ساختمانی، فرسایش و انتقال رسوب، سمینار.
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دارای رشته اقیانوس شناسی در مقطع کارشناسی در سال 1393
دانشگاه هرمزگان ( بندرعباس ) روزانه و شبانه.
هفته نامه خبری و اطلاع رسانی پیک سنجش