همشاگردی

 

کدام یک از درس ها را در دوران تعطیلات باید خواند؟ پایه؟ سال چهارم؟ عمومی؟ تخصصی؟

بسیاری از داوطلبان درگیر این سؤالات هستند: اینکه بهترین برنامه درسی برای مطالعه در این دوران کدام است؟ عده‌ای از مشاوران و برنامه‌ریزان درسی فقط دروس عمومی یا اختصاصی را در تعطیلات نوروزی می‌گنجانند و معتقدند که فقط باید به درس‌های پایه پرداخت؛ چون دانش‌آموزان مجبورند که بعد از تعطیلات نوروز، درس‌های سال چهارم را برای امتحانات آخر ترم مطالعه کنند؛ برای مثال، من مشاوری را می شناسم که در تعطیلات نوروز، درس ادبیات فارسی و معارف را حذف می‌‌کند؛ چون معتقد است که این درس‌ها حفظی هستند، و در عوض به گفته خودش بعد از تعطیلات نوروز، داوطلبان را با این دو درس بمباران می‌کند و حداقل روزی 2 ساعت، به هر یک از این دو درس اختصاص می دهد. 

این شیوه هر چند در نگاه اول منطقی به نظر می‌رسد، اما در حقیقت مفید نیست؛ زیرا وقتی درسی را برای دو هفته کنار بگذارید، برای اینکه دوباره در جریان آن درس قرار بگیرید، به زمان زیادی نیاز دارید؛ به عبارت دیگر، باید زمان مطالعه درس‌های دیگر را به درس کنار گذاشته اختصاص بدهید تا برسید به همان نقطه‌ای که قبل از تعطیلات بودید؛ پس بهتر است که به جای اجرای برنامه‌های عجیب و غریب برای همه درس‌ها (هم در پایه و هم در سال چهارم)، در این تعطیلات زمان بگذارید؛ البته مقدار زمانی که به هر درس اختصاص می‌دهید، بدون شک متفاوت خواهد بود، و با توجه به ضریب آن درس در آزمون سراسری و سطح توانایی شما در درس مورد نظر فرق خواهد داشت؛ برای مثال، اگر هدف شما پذیرفته شدن در رشته داروسازی است باید زمانی را به درس زمین شناسی اختصاص دهید، اما اگر به هیچ وجه قصد انتخاب رشته‌های داروسازی، زمین‌شناسی و چند رشته دیگری را که در آنها درس زمین‌شناسی ضریب دارد، ندارید، لزومی ندارد که زمان خاصی را به این درس اختصاص دهید و شما همین که برای آزمون پایان سال این درس آماده باشید، کافی است.

در این مدت از تست زدن غافل نشوید؛ بخصوص اگر تاکنون تست زمان دار کمتر زده‌اید، اکنون وقت آن است که به زمان پاسخگویی به تست‌ها نیز توجه کنید؛ چون فرصت زیادی تا آزمون سراسری باقی نمانده است؛ آزمونی که در آن، زمان، اهمیت بسیاری دارد. در این مدت باقی مانده باید به تست به عنوان چیزی بیش از تمرینی برای فراگرفتن مباحث درسی نگاه کنید.

چند ساعت در روز درس بخوانیم؟ اصلاً  چند روز از ایام تعطیلات را باید درس خواند؟ عده‌ای تصورشان این است که به یاری این ایام باید کل ضعف‌های تحصیلی را جبران کرد؛ پس با یک برنامه فشرده به استقبال تعطیلات نوروز می‌روند و حتی وقت نفس کشیدن هم برای خودشان باقی نمی‌گذارند!

به این  دسته از داوطلبان باید گفت که تعطیلات نوروز 15 روز است و شما به هیچ وجه نمی‌توانید انتظار داشته باشید که 15 روز، بازدهی‌اش بیش از 6 ماه گذشته یا بهتر بگوییم 4 سال گذشته باشد! اگر با این تصور جلو بروید که بعد از این مدت تحولی عظیم و خارق العاده در وضعیت شما ایجاد خواهد شد، بعد از تعطیلات دچار سرخوردگی خواهید شد و نیمه دوم فروردین و همین‌طور ماه اردیبهشت را از دست خواهید داد؛ ضمن اینکه باید برای بعد از تعطیلات نیز توان جسمی و روحی لازم داشته باشید؛ پس نمی‌توانید روزی 14 ساعت درس بخوانید و  شانزدهم فروردین نیز قبراق و آماده سر کلاس درس حاضر شوید.

یک بار دیگر خاطر نشان می‌کنم که ایده‌آل‌گرا نباشید؛ بلکه از فرصت موجود به نحو احسن برای رفع بعضی از ضعف‌ها و عقب‌افتادگی‌های درسی خود بهره ببرید و در ضمن وقت خود را صرف «ای کاش‌ها»و«‌اگرها»  نکنید و قدر هر روز و هر ساعتتان را بدانید.

گروهی از داوطلبان نیز به قول معروف از آن طرف بام می‌افتند و می‌ترسند که در این ایام چند ساعتی بیشتر درس بخوانند! این گروه تصور می‌کنند که وقتی نام تعطیلات آمد باید با درس خداحافظی کرد و به تفریح پرداخت و از این تعطیلات برای تجدید قوا استفاده کرد.

به این دسته از دوستان باید گفت که یک امسال را باید برنامه‌ای متفاوت برای تعطیلات نوروزی خود داشته باشید و اگر هدفتان مشخص است و در رسیدن به آن مصمم هستید، از مطالعه نترسید و بدانید که بدون تحمل سختی و مشکلات نمی‌شود در این آزمون علمی موفق شد.

پیشنهاد می‌کنم که حتی روز اول عید یا سیزدهم فروردین را نیز بدون مطالعه نگذرانید. شما امکان دارد که در روز اول نوروز یا سیزدهم فروردین به دلیل دیدار بزرگترها یا رفتن به دامان طبیعت، فقط 30 دقیقه مطالعه کنید، اما  همان مدت کوتاه باعث می‌شود این باور را در خود تقویت کنید که هیچ روزی را نباید بدون مطالعه سر کرد؛ در واقع به خود اجازه ندهید که مطالعه نکردن و سراغ کتاب و درس نرفتن برایتان عادی شود.

راستی به قول یکی از دوستان، بهار با همه مخلوقات پروردگار سر سازش دارد، غیر از انسان! مواظب باشید با تغییر فصل گرفتار رخوت و سستی بهاری نشوید.

چند سالی است که اردوها یا پایگاه‌های مطالعاتی عید بخصوص در شهرهای بزرگ بسیار مرسوم شده است؛ اینکه  برای 15 روز داوطلبان از صبح تا شب در مکانی مشخص گرد هم آیند و طبق برنامه‌ای از پیش تعیین شده مطالعه کنند. هزینه این پایگاه‌ها نسبتاً بالاست و البته شعارهای تبلیغاتی بسیاری نیز برای رونق یافتن بازارشان مطرح می‌کنند.

سخن اینجاست که: آیا پایگاه نوروزی مفید است یا خیر؟ حقیقت این است که  به این سؤال نمی‌توان با قاطعیت پاسخ داد؛ زیرا نفس این پایگاه‌ها بد نیست، و اگر با شرایط و توانمندی‌های یک داوطلب همخوانی داشته و برنامه دقیق و مناسبی نیز داشته باشد، می‌تواند مفید هم باشد؛ مانند مدارسی که برای دانش‌آموزان خود در تعطیلات نوروز پایگاه مطالعاتی برپا می‌کنند؛ زیرا شرایط علمی و آموخته‌های افرادی که در یک مدرسه و در یک کلاس درس حضور داشته‌اند  به طور نسبی یکسان است و می‌توانند از یک برنامه مطالعاتی یکسانی نیز بهره ببرند. یکی از فواید این پایگاه‌ها آن است که داوطلبان همه در ایام نوروز شرایط یکسانی دارند و می‌بینند که اطرافیانشان نیز به جای تفریح و استراحت مشغول مطالعه هستند؛ پس احساس تنهایی نمی‌کنند و عوامل بازدارنده مثل تلویزیون، تلفن، کامپیوتر و سایر عواملی که در خانه توجه داوطلب را به خود جلب می‌کند ، مانع از مطالعه آنها نخواهد شد.

اما وقتی داوطلبانی با سطح علمی متفاوت در یک پایگاه حضور به هم می‌رسانند، نمی‌توانند برنامه مطالعاتی یکسانی داشته باشند. مسؤول یک پایگاه چگونه می‌تواند برای جمعی که عده‌ای از آنها قوی، گروهی متوسط و جمعی دیگر ضعیف هستند و تاکنون در کلاس‌هایی متفاوت با برنامه‌ها و معلم‌هایی گوناگون حضور داشته‌اند، برنامه‌ای یکسان ارایه دهد که برای همه مفید باشد؟ اگر هم قرار باشد هر کس برنامه مطالعاتی خودش را اجرا کند، نظم و ناهماهنگی در پایگاه برقرار خواهد شد؛ از سویی دیگر، گاه برخی از حاضران در این پایگاه‌ها با برخوردهای نامناسب و ارایه اطلاعات ناصحیح، باعث از بین رفتن روحیه سایرین می‌شوند و در نهایت، داوطلب با وجود صرف هزینه و وقت خود، بهره‌ای از این پایگاه‌ها که بیشتر اوقات برای جلب توجه داوطلبان در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی نیز بر پا می‌شود، نخواهد برد.

والدین عزیز! باید بپذیرید که عید امسال شما نیز با سال‌های دیگر متفاوت است و برای موفقیت فرزندتان لازم است که فضایی آرام و بدون هیاهو برای وی مهیا سازید. یک امسال دید و بازدید را محدود به بزرگترها و نزدیکان کنید و مسافرت را به تابستان موکول نمایید. وقتی فرزند شما احساس کند که همدل و همراه او هستید و تمامی توانتان را برای آرامشش  به کار می‌برید، خود را موظف می‌داند که  با تلاشی مضاعف پاسخگوی زحمات شما باشد.

در ضمن بیشتر داوطلبان در این دوران خودشان دغدغه درس و کنکور را دارند؛ پس اگر فرزندتان زمانی را به استراحت و تفریح اختصاص داد، هر لحظه به او یادآوری نکنید که کنکوری است و باید درس بخواند؛ چون در این صورت با بی حوصلگی و بیزاری سراغ مطالعه خواهد رفت و بی‌شک بهره‌ای از این نحوه درس خواندن نصیب او نخواهد شد.